Kanaatimce...

Müslüman düşünür ve siyaset adamı Aliya İzzetbegoviç’in çok kıymetli bir sözü var: “Diktatörlük günahı yasaklasa bile ahlaksızdır. Demokrasi ona izin verse bile ahlaklıdır. Ahlakilik özgürlükten ayrılamaz. Ancak hür fiil ahlaki fiildir.”

Ne güzel söylemiş. Bediüzzaman da “istibdad” için “insaniyetin mahisidir” diyor. Yani diktatörlük ve baskı insanın insaniyetini tüketir, onu insanlıktan düşürür. Peki, bu durum yapılan baskı din adına veya hatta inanılan bir doğru adına yapılırsa yine aynı mıdır? Evet aynıdır. İstibdad ahlakiliğin mahisidir. İşte bu sırdan dolayı, demokrasinin günaha açıklığı,diktatörlüğün günaha kapalılığından daha insani ve daha İslamidir.

Şunu çok net bir şekilde ifade edeyim. Ve bunları daha İŞİD denilen terör örgütü ortaya çıkmadan dile getirmiştim. Şimdi o örnekle sınırlı anlaşılmayacak kadar genel bir ilke olarak tekrar hatırlatmakta fayda var:

Hür olmayan bir İslam, yani demokratik olamayan bir İslam ahlaksızdır. Nasıl ki hürriyet olmadan iman olmaz, öyle de demokrasi olmadan İslam olmaz.

***

KÖTÜLÜK PROBLEMİ

Şer yani kötülük üzerine olan bir röportajında, Alain Badiou çok veciz ve lezzetli bir cümle kuruyor: “Şer, bir hakikatin tahakkukunun cüz’i veya şahsi menfaatlerin tazyikiyle inkitaa uğramasıdır” (“evil is the interruption of a truth by the pressure of particular or individual interests”). Yani kötülük, evrensel iyi olan bir gerçekleşmenin, lokal bir çıkar için kesintiye uğrayıp, engellenmesidir.

Hakikat, ahlak âleminde bir vücuda gelmedir, varlığa gelmenin özneye yansıyan halidir. Bu oluşa şahitlik eden öznenin âlemle temasının yol açtığı yolculuk bir iyilik seyeranı veya resepsiyonudur. Zaten olan iyiliğin, insan sadece alıcısıdır. Kötülük ise iyiliğin gerçekleşmekten alıkonulmasıdır.

İyilik vücudi, kötülük ise âdemidir. İyilikte insanın hiçbir dahli yokken, kötülük insanın tercihinin sonucudur. İyiliği yaratmada dahli olmayan insanın, kötülüğün ortaya çıkmasında mesuliyeti vardır. İyilik bir olma (vücudi), kötülük ise bir olamama (olmanın kesintiye uğraması anlamında âdemi) dir. Yapmaya gücün yok ama engel olmaya kapasiten var. Zaten yapılan’ın alıcısı ve tüketicisi konumundasın (teşekkür etmeyi unutmaması gereken). Zaten yapılan’ı zaten alan diğer varlıklardan farklı olarak alıp almama yani tercih etme kapasitesine sahipsin. Direksiyondasın ama aslında kendini bile kendin taşımıyorsun. Sadece varlığın sana değen her yerinde tercih(ler) yapıyorsun.

Demek ki bütün yaptığımız sadece tercihler. Tercih yapma hakkımızı ortadan kaldıran her girişim esasen insaniyetimizi ortadan kaldırmaya çalışıyordur.

İmanın temeli olan özgürlüğün ekmekten daha değerli olmasının sebebi budur.